De Gemeente Apeldoorn is eigenaar van veel kadastrale eigendommen. Binnen de gemeente maken we onderscheid in de gebruiksportefeuille die hoofdzakelijk is ondergebracht bij het Vastgoedbedrijf (circa 125 objecten) en de ontwikkelportefeuille (circa 80 objecten) die valt onder het Grondbedrijf. Beide bedrijven vallen onder de eenheid Projecten, Vastgoed en Grond. Als gevolg van gewijzigde regelgeving (BBV) is het complex Zwitsal/Wassink van het Grondbedrijf overgeheveld naar de Algemene Dienst. Dit conform het in 2017 genomen raadsbesluit kaderwijziging Vlijtsepark.
Daarnaast heeft de gemeente een economisch claimrecht op circa 100 schoolgebouwen, waarvan het (juridisch) eigendom voor het merendeel bij de schoolbesturen ligt, en heeft de eenheid Jeugd, Zorg en Welzijn circa 35 gymlokalen in eigendom ten behoeve van de Onderwijshuisvesting. Tenslotte huurt de gemeente enkele gebouwen aan voor met name eigen bedrijfsvoering.

Ontwikkelingen

Verkoop (maatschappelijk) vastgoed
Eenheid Projecten, Vastgoed en Grond (PVG) heeft de bestuurlijke opdracht tot krimp van de vastgoedportefeuille naar een (strategische) kernportefeuille. De structurele taakstelling die PVG had is eind 2017 volledig gerealiseerd als resultaat van een goed draaiende verkooporganisatie.
In 2017 zijn de eerste vier aanvragen in de Raad behandelend n.a.v. het in 2016 vastgestelde  ‘Toetsingskader Compensatiefonds Maatschappelijk Vastgoed’, en zijn er vier nieuwe aanvragen binnen gekomen. Na instemming van de Raad kan er daadwerkelijk worden overgegaan tot verkoop en kan de aanvrager aanspraak maken op het budget. Er zijn nog geen uitkeringen in 2017 gedaan vanuit dit budget.

Organisatie
In 2016 is de ‘Toekomstkoers Organisatie Vastgoedbedrijf 2020’ vastgesteld. Naar aanleiding van dit document is in 2017 het OR-proces doorlopen. In 2018 kan hiermee het plan geformaliseerd worden.

Vastgoedsysteem
In 2017 is gewerkt aan het verbeteren van onze informatievoorziening, in lijn met de I-visie en het idee ‘enkelvoudige registratie meervoudig gebruik’. Een lastige factor in dit proces is de hoeveelheid en complexiteit van alle data en processen. Medio 2018 wordt gebruik gemaakt van een ander (beter) vastgoedregistratiesysteem.

Vennootschapsbelasting
De invoering van de VPB voor gemeenten heeft ook in 2017 geen gevolgen gehad voor het Vastgoedbedrijf, omdat hier sprake is geweest van normaal vermogensbeheer.

Investeringen en projecten

Omnisport
De knelpunten betrekking hebbende op de 1^e 10jaarscontractsperiode (tot 1-1-2018)zijn met Libema geformaliseerd middels een vaststellingsovereenkomst. Libema en gemeente zijn nog met elkaar in overleg m.b.t. demarcatie onderhoud en de knelpunten betrekking hebbende op de verlengingsperiode (tot 1-1-2023)

Accres
We hebben in 2016 nieuwe afspraken gemaakt met Accres. Dit heeft ertoe geleidt dat er in 2017 een Dienstverleningsovereenkomst tussen de gemeente en Accres is gesloten. In 2018 werken we aan de nadere uitwerking van de professionalisering en samenwerking van Accres.

Theehuis
De renovatie van het theehuis is in 2017 afgerond. Inmiddels is het object in exploitatie genomen door Accres.

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed   
In de afgelopen jaren heeft besluitvorming plaatsgevonden over het project verduurzaming gemeentelijk vastgoed. Door de Raad is, na het aanvullend besluit in 2017, een krediet van totaal € 9,5 miljoen beschikbaar gesteld. In 2016/2017 zijn de eerste maatregelen uitgevoerd en is hier voor het eerst over gerapporteerd in het MPV 2017. In 2018 en 2019 zal het merendeel van de overige maatregelen worden uitgevoerd.

Gemeentewerf Noord
In 2017 heeft de Raad ingestemd met het programma van eisen en het benodigde krediet (€ 7 miljoen). In 2018 zal de feitelijke realisatie plaatsvinden, in 2019 de oplevering.

Parkeergarage Anklaar
De parkeergarage Anklaar zal na realisatie door ontwikkelaar turn-key in eigendom worden overgedragen aan de gemeente (i.c. Vastgoedbedrijf). Naar verwachting zal dit in 2019 plaatsvinden. De vele juridische procedures in 2017 hebben de ondertekening van het contract en bijbehorende kredietaanvraag vertraagd.

Huis van de Stad
In 2017 zijn het definitief ontwerp en aanbesteding afgerond, waardoor in 2018 zal worden gestart met de uitvoering. In 2020 dient de renovatie voltooid te zijn.

Cultuurkwartier (Huis van Schoone Kunsten en CODA)
In 2017 is gewerkt aan het plan met maatregelen die nodig zijn voor het verbeteren van het Cultuurkwartier, in 2018 zal hier verder aan worden gewerkt.

Sporthal Zuiderpark
In 2017 is gewerkt aan een scenariostudio voor de toekomst van de sporthal. In 2017 is de Raad hierover geconsulteerd en heeft u aangegeven ‘nieuwbouw’ een interessante optie te vinden. Dit zal naast renovatie nader worden uitgewerkt.

Landgoed Woudhuis en bossen
De businesscase voor (het hart van) het Landgoed Woudhuis bleek op het onderdeel vastgoedexploitatie voor de externe partijen niet haalbaar. Momenteel wordt door de gemeente gewerkt aan een toekomstplan in samenwerking met de partijen. Een renovatieplan van het Landgoed zal hier onderdeel van uitmaken.
Ook is in 2017 onderhandeld over de erfpachtovereenkomsten (bossen) met Geldersch Landschap, verwachting was vooraf dat dit in 2017 afgerond zou zijn. Dit traject blijkt meer tijd te kosten dan vooraf ingeschat en zal daarmee doorlopen in 2018.

Wettelijke bepalingen brandveiligheid
In navolging van het inzichtelijk maken van de maatregelen die nodig zijn in het kader van de wettelijke bepalingen brandveiligheid stadhuis, is in 2017 ook voor het overige deel van de portefeuille een projectplan gemaakt. De inhoudelijke maatregelen en financiële consequenties zullen worden benoemd en zo veel mogelijk meegenomen in het spoor van onze vigerende MJOP’s.

Vastgoedbedrijf vanuit financiëel oogpunt

Het begrotingsresultaat Vastgoedbedrijf bedraagt in 2017 circa € 1,1 miljoen voordelig. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door extra opbrengstresultaat van verkocht vastgoed (€ 0,6 miljoen) en een onderschrijding van het onderhoudsbudget, en dan met name op de stelpost (herstel)onderhoud. Daarnaast zijn er diverse kleinere mee- en tegenvallers.
De vastgoedexploitatie Vastgoedbedrijf kent in 2017 een nadelig saldo van € 3,5 miljoen, voornamelijk veroorzaakt door niet kostprijsdekkende - soms symbolische - verhuur van enkele grote panden en de kapitaallasten van eigen huisvesting. Dit is tevens uitgewerkt in het Meerjaren Perspectief Vastgoed.
De boekwaarde bedraagt eind 2017 circa € 191 miljoen, een daling met € 4 miljoen ten opzichte van eind 2016. Dit is veroorzaakt door € 7 miljoen aan afschrijvingen en € 3 miljoen aan nieuwe investeringsprojecten zoals Huis van de Stad, gemeentewerf Noord en verduurzaming gemeentelijk vastgoed. Daarnaast zijn er ten behoeve van het Grondbedrijf nieuwe erfpachtarrangementen afgesloten (zoals Ameco en Sils).

Courantheid en waardering
Vastgoed kent conform de regels van de BBV verschillende waarderingen (maatschappelijk of bedrijfseconomisch), welke aangeven of we mogen waarderen tegen boekwaarde of marktwaarde. In 2014 heeft u een indeling gemaakt voor het vastgoed. Het risico op afwaardering is met vaststelling van deze indeling en de MPV’s in de afgelopen jaren beperkt geworden.

Onderhoud
U las in de paragraaf ‘Onderhoud kapitaalgoederen’ dat met betrekking tot het onderhoud wordt gewerkt met Meerjarenonderhoudsplannen (MJOP’s), conform de NEN 2767.
In 2017 is € 0,4 miljoen onttrokken aan en € 0,1 miljoen gestort in de onderhoudsvoorziening vastgoedbedrijf. Deze kent daarmee ultimo 2017 een stand van € 3,1 miljoen. Daarmee is de voorziening dekkend voor geplande MJOP-uitgaven in de komende 20 jaar. In 2018 zullen de aan Accres verhuurde panden worden toegevoegd aan de onderhoudsvoorziening.