Alle activiteiten die Apeldoorn een stap dichter bij de energie neutrale stad brengen vallen onder het begrip duurzaam. Daarbij hoort bijvoorbeeld het begrip cleantech. Wij vinden het belangrijk om daarbij regionaal op te trekken en via de Strategische Board de cleantech agenda te realiseren. Maar we willen ook met onze organisatie het goede voorbeeld geven als het gaat om duurzaamheid. We willen ons vastgoed duurzaam maken, het stadhuis etc. Verder is duurzaamheid een breed begrip dat ook terugkomt in de lijn die we kiezen in de verkeersvisie. Duurzaam is ook schoon vervoer, uit de auto op de fiets of E-bike, voldoende laadpalen in de stad om het elektrisch rijden aan te moedigen etc. Maar duurzaamheid heeft ook betrekking op mensen en activiteiten van die mensen. Vertaald naar onze organisatie gaat het onder meer over personeelsbeleid. Zo vinden wij het belangrijk een voorbeeldfunctie te vervullen als het gaat om het in dienst nemen van mensen met een arbeidshandicap om zodoende onze bijdrage te leveren aan de landelijke baanafspraken. Kortom, bij de beoordeling van alle initiatieven die langs komen, zal duurzaamheid in zijn vele vormen, people, planet and profit, voor ons een belangrijke toetssteen vormen en willen wij, waar we kunnen, een bijdrage leveren aan een economisch en maatschappelijk toekomstbestendige stad en een energieneutraal Apeldoorn.

0.1 Bestuur

Duurzaamheid komt terug in veel van de andere programma’s (o.a. Cleantech, gemeentelijk vastgoed, verkeersvisie, schoon vervoer, personeelsbeleid, energieneutraliteit)

1. Apeldoorn als duurzame stad

Duurzaamheid komt terug in veel van de andere programma’s waarin ook de prestaties zijn opgenomen.

Toelichting

Genomen maatregelen

Eén van de kwaliteiten van Apeldoorn is het zijn van een aantrekkelijke en comfortabele stad voor gezinnen. Gezinnen wonen en vestigen zich hier graag en zijn daarmee een bijna vanzelfsprekende doelgroep voor Apeldoorn. Hoeven we dan niets meer te doen? Jawel. De wet van de remmende voorsprong leert ons dat we moeten zorgen dat Apeldoorn aantrekkelijk blijft voor deze doelgroep. Of liever nog: dat we nog aantrekkelijker worden. Dat betekent ambitie! Hoe kunnen we bewerkstelligen dat meer gezinnen kiezen voor Apeldoorn? En dat de gezinnen die hier wonen ook nooit meer weg willen? Het mag duidelijk zijn dat er geen knop is waaraan we kunnen draaien, wel kunnen we randvoorwaarden scheppen om aantrekkelijk te zijn en te blijven voor gezinnen als we weten wat hun keuze voor Apeldoorn bepaalt. Dat doen we op vier onderdelen: woning en woonomgeving, werkgelegenheid, voorzieningenniveau en sociale kwaliteit. Omdat deze doelstelling voor alle inwoners van de gemeente geldt, koppelen wij hier het steronderwerp 9.3 (nood)opvang statushouders en asielzoekers aan.

0.1 Bestuur

De maatregelen die daarbij horen komen terug in de verschillende programma’s van de MPB. Zoals voldoende woningen bouwen voor gezinnen (programma 9), een kindvriendelijke woonomgeving en stimuleren van fietsgebruik (programma 3), de werkgelegenheidsfunctie van Apeldoorn op peil houden (programma 6 en 9), stimuleren variatie en kwaliteit van onderwijs en integrale kindercentra (programma 5), een aantrekkelijke binnenstad (programma 3 en 9), kunst en cultuur voor gezinnen (programma 8), stimuleren van sport en bewegen ( programma 8), versterken van sociale samenhang (programma 7), de jeugd een stem geven in het beleid en nieuwe inwoners welkom heten (programma 1).

2. Apeldoorn als comfortabele (gezins)stad

Zie hierboven en ook de toepasselijke programma’s.

Toelichting

Genomen maatregelen

Dit jaar stijgt het rapportcijfer dat bewoners geven voor het leven in Apeldoorn met 0,3 punten tot 7,6. Het maakt daarbij niet uit waar de ondervraagde woont, welk geslacht hij of zij heeft of hoe oud iemand is. Gevraagd naar de redenen waarom men hier wil wonen, worden de aantrekkelijke directe woonomgeving, familie, vrienden en/of kennissen die in Apeldoorn wonen en de ligging nabij de Veluwe het meest genoemd.

Op basis van het door de raad vastgestelde Programma ‘Welkom in Apeldoorn op de Veluwe’ gaat het Toeristisch Platform uitvoering geven aan de daarbij behorende ‘Marsroute’ om de positie van Apeldoorn als toeristisch toplandschap te versterken. Wij zullen het Toeristisch Platform de daarvoor vereiste faciliteiten bieden. Verder zullen wij uitvoering geven aan die onderdelen van de Marsroute waarvoor de gemeente zelf aan de slag gaat zoals Bevaarbaarheid Apeldoorns Kanaal en project Vitale Vakantieparken en blijven wij ons inspannen voor een robuuste Veluwe samenwerking binnen de Gebiedsopgave Veluwe met als ambitie ‘De Veluwe op 1’. Net als bij de andere strategische samenwerkingen is citymarketing hierbij een belangrijke activiteit.

0.1 Bestuur

In het programma ‘Welkom in Apeldoorn op de Veluwe’ hebben wij de volgende doelen vastgesteld:

• - De vrijetijdssector draagt bij aan de doelstelling 100.000 arbeidsplaatsen in Apeldoorn.
• - Meer bezoekers in de binnenstad en dorpen.
• - Hogere bestedingen gelijk aan het landelijke gemiddelde.

3. Apeldoorn als toeristisch toplandschap

Zie voor een verdere toelichting programma 9.

Toelichting

Genomen maatregelen

In het licht van de financiële crisis en de stagnatie op de arbeidsmarkt, is het strategische economische beleid van Apeldoorn in 2014 herijkt. De kernvraag is ‘op welke manier kan de veelzijdige economie van Apeldoorn worden gestimuleerd door innovatie?’ Deze kernvraag, die afkomstig is uit de Structuurvisie ‘Apeldoorn geeft ruimte’ (mei 2013) en later vastgesteld in de Meerjarenprogrammabegroting 2014-2017, is in het programma ‘De ondernemende stad’ uitgewerkt naar doelen en acties. Het programma 'De ondernemende stad' bestaat uit drie programmalijnen, te weten: De werkende stad (met de focus op het arbeidsmarktbeleid); De ondernemende stad (gericht op het economisch beleid) en De stad van kennis en innovatie (waarin het vooral gaat over kennisvalorisatie). Valorisatie is het verzilveren van kennis van wetenschap en techniek.

0.1 Bestuur

Voor de komende jaren is het arbeidsmarktbeleid erop gericht de groei te stimuleren naar 100.000 arbeidsplaatsen in 2020 door onder andere inzet op het Pact van Beekbergen, stimuleren ondernemerschap en uitvoering van het Techniekpact. Daarnaast willen we tenminste 120 bedrijven stimuleren in hun autonome groei binnen het economisch beleid door het ondersteunen van het startersbeleid waaronder de projecten ‘Ik start smart’ en ‘Ik groei smart’. Tenslotte willen we in de programmalijn De stad van kennis en innovatie twee toonaangevende kenniscentra helpen in hun ontwikkeling, te weten het Centre of Excellence for New media technologies en het Cleantech centre Area055.

4. Apeldoorn als ondernemende stad

Zie voor een verdere toelichting programma 9.

Toelichting

Genomen maatregelen

In 2014 is voor het laatst gemeten hoeveel ondernemers zich betrokken voelen bij hun wijk of buurt. Toen voelde 71% zich (enigszins) betrokken bij hun buurt. Het streefcijfer voor de komende jaren is 90%. In 2018 wordt er in afstemming met het BKA en VNO-NCW weer een Ondernemerspeiling gehouden.

We liggen op koers en er is reden tot optimisme. Uw Raad en ons college hebben de afgelopen jaren belangrijke resultaten geboekt die zich in de MPB duidelijk beginnen af te tekenen. Wanneer we geen gekke dingen doen komt het einde van het preventieve toezicht door de provincie dichterbij. Meer concreet betekent dit dat we dan de Algemene Reserve van de Algemene Dienst en de Algemene Reserve Grondexploitatie op orde hebben en dat er geen achterstand in het wegenonderhoud is. Het tempo waarin het financieel herstel gerealiseerd kan worden, is in hoge mate afhankelijk van de behoedzaamheid waarmee nieuwe beleidsimpulsen vorm gegeven worden. Hoe terughoudender, lees zuiniger, des te eerder zal het financieel herstel gerealiseerd zijn. In het fictieve geval dat er geen nieuw beleid zou worden ingezet is dit op basis van de nu bekende gegevens begin jaren twintig.

0.5 Treasury
0.61 OZB woningen
0.62 OZB niet woningen
0.64 Belastingen overigen
0.7 Algemene uitkeringen (incl. uitkering sociaal domein)
0.8 Overige baten en lasten

In deze meerjarenprogrammabegroting worden, binnen de financiële begrenzingen, de beleidsmatige keuzes voor de komende vier jaar, 2017-2020, gemaakt. Bij de prioritering van die keuzes staat, zoals opgemerkt in de Voorjaarsnota 2016, het financieel herstel voorop.

Toelichting

Apeldoorn staat niet alleen op deze wereld, veel overheden, organisaties en bedrijven zijn op allerlei manieren medebepalend voor de ontwikkeling van onze stad en financiële mogelijkheden. Met al die anderen willen wij in contact zijn en we opereren daarom in veel netwerken en geven daar doelgericht invulling aan. Daarbij spelen we flexibel in op veranderende omstandigheden. We willen dat Apeldoorn gezien wordt, we willen invloed uitoefenen op beleid en bestuurlijke beslissingen in voor ons belangrijke gremia. We acteren op die wijze in verbanden op Europees, nationaal, provinciaal en regionaal niveau. Op die manier schaken we op vele borden en proberen wij resultaten te boeken. Citymarketing past, als bijzondere vorm van lobby, ook binnen dit onderwerp.

0.1 Bestuur

Lobby in al zijn hoedanigheden komt terug in veel andere programma’s, bijvoorbeeld arbeidsmarktbeleid, de decentralisaties, energiewetgeving, ruimtelijke visies, investeringsprogramma’s.

6. Lobby

Zie ook de overige programma's.

Toelichting

Genomen maatregelen

Er is nauwelijks een doel dat de gemeente in zijn eentje realiseert. We hebben een Rijk en een steeds groter wordend samenwerkingslandschap. Hierin zitten 18 Verbonden Partijen en 30 regionale samenwerkingsverbanden (waaronder 8 van de verbonden partijen). Strategische samenwerking is bij voorkeur gedifferentieerd, vormvrij en wordt ingezet voor het realiseren van de strategische doelen. Samenwerking in de bedrijfsvoering doen we alleen als het schaalvoordelen oplevert. Tribuut is hiervan een voorbeeld in onze regio. Wij zijn graag tot die samenwerking bereid, maar er niet actief naar op zoek. Samenwerking op kwetsbare taken, zoals Jeugd, WMO, Arbeidsmarkt en Veiligheid kent vele gedaanten. Soms is die samenwerking geheel wettelijk dichtgetimmerd (VNOG, GGD), soms gedeeltelijk wettelijk voorgeschreven (zoals Basismobiliteit) en soms geheel vrijwillig. Samenwerking op kwetsbare taken is een bijzondere verantwoordelijkheid van Apeldoorn als grootste stad in een regio van 23 gemeenten waarmee in wisselende coalities wordt samengewerkt.

In dit landsdeel werken we in vier kringen: het overlegplatform Landsdeel Oost (feitelijk Gelderland en Overijssel waarmee een werkverband is gecreëerd om door het Rijk en Europa gezien te worden), Gelrestad (Arnhem, Nijmegen, Ede-Wageningen en Apeldoorn en provincie) en het werkverband Zwolle, Deventer en Apeldoorn. De vierde en thuisbasis is de regio Stedendriehoek waarbinnen we samenwerken via de Gemeenschappelijke Regeling en de stichting Strategische Board (in triple helix verband gericht op de realisatie van de cleantech agenda). De Gemeenschappelijke Regeling Stedendriehoek is de verbonden partij waarin ons bestuur overlegt met de andere gemeentebesturen in de regio aangaande regionale onderwerpen: ruimte, infrastructuur, sociaal en natuur. De samenwerking in onze WGR Regio Stedendriehoek is een ambitie gedreven samenwerking in een gebied dat te beschouwen is als de neerslag van ons daily urban system, het gebied waar we sociaal maatschappelijk de meeste verbinding mee hebben. We werken met een omgevingsagenda, waar gezamenlijk met de provincie de doelen en resultaten benoemd en bepaald worden. Onder de noemer van CleanTech Regio zijn er 6 speerpunten: CleanTech development, Energietransitie, Duurzame arbeidsmarkt, CleanTech icoon A1, toekomstbestendige binnensteden en kernen, en schone en duurzame mobiliteit. Het omgevingsprogramma 2.0 is in 2016 in het kader van evaluatie verbonden partij Regio Stedendriehoek ter informatie aan de raad gestuurd. Jaarlijks wordt een update hiervan ter kennis gebracht aan de gemeenteraad. De WGR is een light samenwerking waarbij geen bevoegdheden zijn overgedragen aan de regio.

0.1 Bestuur

Er zijn geen harde prestatieafspraken, we werken binnen de regio Stedendriehoek met een omgevingsagenda, waar gezamenlijk met de provincie de doelen en resultaten worden benoemd en bepaald. Onder de noemer van CleanTech Regio  zijn er 6 speerpunten: CleanTech development, Energietransitie, Duurzame arbeidsmarkt, CleanTech icoon A1, Toekomstbestendige binnensteden en kernen, en schone en duurzame mobiliteit.

7. Samenwerking en in het bijzonder de verbonden partijen Regio Stedendriehoek

Samenwerking vindt plaats in domeinen als veiligheid (VNOG, programma 2), milieutaken (OVIJ, programma 4), het sociale domein (programma 5, 6 en 7), het fysieke domein (programma 9) en in de bedrijfsvoering (programma 10).

Toelichting

Er zijn in 2017 stappen gezet m.b.t. de uitwerking en de uitvoering van de omgevingsagenda van de Cleantech Regio. Verschillende projecten zijn door de Provincie Gelderland inmiddels bekrachtigd met een financiële bijdrage. Voor het speerpunt levendige binnensteden en dorpskernen is in Apeldoorn het ontwerp voor de Grift Binnenstad verder uitgewerkt en is overleg gevoerd met de grondeigenaren om de realisatie van de beekzone mogelijk te maken. Binnenkort wordt gestart met het bestemmingsplantraject. Ook is een Plan van Aanpak fase 3 voor de Binnenstad opgesteld. Voor het speerpunt Cleantech icoon A1 is een plan van aanpak opgesteld en er zijn afspraken gemaakt over de investeringen. In 2018 wordt dit plan uitgevoerd en het Tracébesluit vastgesteld. Bedrijven aan de A1 zijn betrokken bij de kansen van realisatie van de Cleantechdoelen. Er zijn daarvoor kansenkaarten ontwikkeld en gesprekken gevoerd met potentiële initiatieven voor opwekking van zonne-energie. Voor het speerpunt Slimme Mobiliteit (Beter Benutten) zijn bij verschillende fietspaden tegels vervangen door asfalt, is er een communicatiecampagne geweest voor het stimuleren van woon-werkverkeer. De snelle fietsroute tussen Apeldoorn en Deventer is grotendeels gerealiseerd (afronding in 2018). Er is een verkenning gemaakt voor een snelle fietsroute tussen Apeldoorn en Epe. Er zijn verschillende slimme verkeerslichten geïnstalleerd in Apeldoorn. Verder heeft de Visit Veluwe Expres in de zomer gereden tussen de recreatieparken in Hoenderloo en de Apeldoornse attracties. In 2017 zijn we gestart met het opstellen van de regionale woonagenda, die in 2018 zal worden vastgesteld. Samenwerking vindt plaats in domeinen als veiligheid (VNOG, programma 2), milieutaken (OVIJ, programma 4), het sociale domein (programma 5, 6 en 7), het fysieke domein (programma 9) en in de bedrijfsvoering (programma 10).

Genomen maatregelen

In het collegewerkprogramma 'Doorvertaald' is de ambitie opgenomen om citymarketing in te zetten. Ter uitvoering daarvan heeft de gemeenteraad op 26 november 2015 de Citymarketingvisie Apeldoorn Buitengewoon vastgesteld. Hierbij was ook een uitvoeringsprogramma opgenomen. Ter uitvoering van de visie zal stichting Apeldoorn Promotie worden omgevormd tot de citymarketingorganisatie die integraal uitvoering geeft aan citymarketing, evenementencoördinatie en VVV-gastheerschap. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de motie krachtige citymarketing. Via citymarketing worden onder meer de strategische doelen ondersteund.

0.1 Bestuur

De activiteiten zijn opgenomen in de diverse programma’s en met name in programma 9.

Toelichting

Voor het project Investeringsbudget BROA zijn diverse activiteiten gestart die deels doorlopen naar 2018. Het gaat hierbij onder meer om Apeldoorn stagestad, sportacademie en verkenning hoger onderwijs.

De leefwereld van en het gemak voor onze burgers en bedrijven zijn de uitgangspunten van onze dienstverlening. We werken betrokken, uitnodigend en slagvaardig. Dit vertalen we naar een Klantencontactcentrum, naar een omgevingsloket, naar sociale wijkteams en keukentafelgesprekken. Zij staan voor een gastvrije ontvangst aan de telefoon, digitaal of op locatie. Er wordt zaakgericht gewerkt met laagdrempelige toegang tot de gemeentelijke dienstverlening. In de digitale dienstverlening staat het gemak voorop. We zijn alert op rechtvaardigheid/rechtmatigheid en het borgen van de privacy om de deugdelijkheid te garanderen. De basisadministratie wordt in de landelijke context in orde gemaakt via koppeling van vele gegevensbestanden waardoor we geen overbodige informatie aan onze “klanten” hoeven vragen. Het stelsel van basisregistraties vormt het fundament voor het informatiehuis van de stad. De digitale dienstverlening heeft een doorbraak nodig zodat dit ons preferente dienstverleningskanaal kan worden. De digitale transformatie moet op 4 sporen tegelijk versneld worden: in het sociale domein, in het fysieke en publieke domein en in de bedrijfsvoering. "Mijn Overheid" kan daarna ook voor veel dienstverlening van de gemeente Apeldoorn het centrale loket zijn.

0.1 Bestuur

Dit werkt door in vele hoofdstukken van deze begroting (h 5, 6, 7, 9, 10).

9. Deugdelijke en gastvrije dienstverlening

Zie de overige programma’s.

Toelichting

Genomen maatregelen

Stadsdeelgericht werken en burgerparticipatie evolueren mee met de vernieuwing in de democratische samenwerking. Er ontstaan meerdere werkwijzen, sturingsvormen en perspectieven naast elkaar. Er is niet één beste manier van burger of overheidsparticipatie. Inwoners, bedrijven, raadsleden en ambtenaren vinden elkaar in allerlei samenwerkingsvormen op denkkracht en initiatieven. Matrixdemocratie wordt het ook wel genoemd, waarin stemmingsdemocratie, interactiedemocratie en doe-democratie leiden tot een gekleurd palet aan verbindingen tussen samenleving en overheid. Open data en digitale platforms gaan hier een steeds grotere rol in spelen. Het stadsdeelgericht werken, de rol van de stadsdeelmanagers en de regisseurs openbare ruimte en zorg kennen diverse scenario’s. In het land wordt geëxperimenteerd met burgeraudits, loting, labs, Ted-Talk, de all-inclusieve wijk, crowd/matchfunding, de burgerbegroting e.d. op alle domeinen: sociaal, fysiek, economisch, veiligheid. Uit onze participatiekaart blijkt dat Apeldoorn volop meedoet.

0.1 Bestuur

In de programma's 3, 7 en 9 van deze begroting zijn elementen hiervan opgenomen.

10. Stadsdeelgericht werken en burgerparticipatie

De Koersnotitie voor stadsdeel gericht werken: “Helder in Ambitie, Flexibel in Uitvoering” is door b. en w. eind 2016 akkoord bevonden en aan de raad aangeboden. Begin 2017 heeft de gemeenteraad besloten te starten met een Raadswerkgroep (Burger)participatie om o.a. haar eigen rol in het gebieds gericht werken te onderzoeken. In december jl. heeft de Raadswerkgroep haar advies uitgebracht in het rapport Samen voor Apeldoorn. Dit rapport is in januari 2018 In Gesprek Met De Raad besproken. In dit rapport heeft de raadswerkgroep aanbevelingen gedaan ten aanzien van participatie (verbreding en vernieuwing). De ontwikkelingen zijn in 2017 niet stil komen te staan. Pragmatisch is doorgegaan met de onderwerpen uit de koersnotitie: Foto van de wijk, het maken van Vitaliteitsagenda (experimenteren) en zijn de voorbereidingen getroffen voor het opzetten van een Civic Crowdfundingsplatform.

Toelichting

Genomen maatregelen

In 2017 zijn de pilot De Dreven en het verduurzamen van woningen voortgezet. Daarnaast is de Revitalisering van winkelcentrum De Maat uitgevoerd en is de bewegwijzering in winkelcentrum Eglantier geplaatst. Verder zijn er op een aantal plekken in de wijk nieuwe speeltoestellen geplaatst.

In 2017 is fikse vertraging in dit project voor het winkelcentrum ontstaan. Dit is enerzijds veroorzaakt door een aantal waterleidingbreuken op het winkelcentrum. Hierdoor moest het vervangen van de waterleidingen naar voren worden gehaald waardoor andere werkzaamheden niet konden plaatsvinden. Anderzijds waren de winkeliers niet tevreden met het plan van de beek in het winkelcentrum. Zij hebben het onderwerp geagendeerd voor behandeling in de Gemeenteraad. Inmiddels kan het plan op brede waardering rekenen. In 2018 zullen de werkzaamheden uitgevoerd en afgerond worden.

Dit onderdeel wordt al jaren meegenomen in de jaarlijkse peiling over de MPB-indicatoren en scoort ook steevast het laagste van de gevraagde rapportcijfers. Dit komt onder andere doordat er relatief veel (15%) erg lage rapportcijfers (1,2 of 3) worden gegeven. Er valt verder op dat de oudste leeftijdsgroep ongeveer een punt hoger waardeert dan de jongste groep.